Met enige onregelmatigheid schrijven Leike en Jaap elkaar een dialoogblog over het vak en de wereld. Daar kun je je op abonneren, dan krijg je bij iedere nieuwe blogpost een melding. Ook heel leuk vinden we het als je je ermee bemoeit en een eigen bijdrage levert. Naar een specifieke blogpost zoeken of neuzen door alle titels kan in het blog overzicht.
25 juli 2013
Beste Jaap,
Ik denk dat het een kwestie is van afwachten, en dan duikt het eerste vrouwenvlees in de kant-en-klaarproducten ook op. Is dan gegaan via een handelaar die zijn vrouw kwijt wilde. Gelukkig blijkt dat verhaal dan een aflevering van CSI New York te zijn …
Interessant hè, hoe we toch met elkaar de lelijke dingen van de keuzes die we maken niet onder ogen willen of kunnen zien. We willen onszelf voor de gek houden en zijn verontwaardigd als de wereld kantjes heeft die we niet hadden gewild. Zeker niet als ze ook nog eens voortkomen uit onze eigen keuzes. Gelukkig zit de vijand dan buiten ons. Dus je geeft BP gewoon de schuld, en de paardenvleesleveranciers, en de vrouwenhandelaren (nou, deze verdienen dat ook wel … hier loopt de vergelijking mank). Maar we hebben natuurlijk met velen van die eenzijdige gerichtheid genoten. Al was het maar met onze aflossingsvrije of beleggingshypotheken, leningen op vakanties, goedkope kleren (gemaakt door kinderhandjes), en vlees van dieren die geen bestaan hadden (of wel een bestaan, maar die waterbuffels wilden we dan weer liever niet in ons eten). En we vinden dat iedereen moet veranderen: de banken, de grote graaiers, de bestuurders, de … Maar denk jij dat mensen zelf bereid zijn om te veranderen? Echt? Ik niet. De wereld is te klein als de bezuinigingen ons gaan raken. Terwijl we gewoon echt met zijn alle minder moeten.
Overigens, een vergelijkbaar fenomeen van perverse effecten van het vrije markt-denken vind ik de zzp-ers die zogenaamd op de vrije arbeidsmarkt ondernemer zijn. Niet wij, voor ons werk is een markt en wij kunnen voor meer dan 1 opdrachtgever werken. Ik bedoel de postbodes, de thuiszorg en (wellicht ook?) de bouw. Alsof die mensen ondernemer zijn op een markt?! Waar wil je ze allemaal voor laten werken dan? Ik kan me er vreselijk kwaad over maken. Ik vind het een respectloze truc van organisaties, waarin mensen die relatief weinig eigen risico lopen, andere mensen risico laten lopen, omdat dat financieel beter uitkomt voor de organisatie. Zonder besef van hoe in een waardeketen mensen die voor je werken met hun geld moeten zorgen voor hun eigen continuiteit, omdat een werkgever dat niet meer voor ze doet. Hoef je niet aan te denken als manager met een vaste baan, een vast pensioen, arbeidsongeschiktheidsverzekering van de baas, onkostenregeling, en recht op onderwijs en ontwikkeling.
Ik vind het een verderfelijker vorm van kapitalisme, dan het kapitalisme waar jij over leerde. Want kapitalisme dat wordt uitgeoefend door bureaucratische ambtenaren zonder besef van ondernemersrisico.
En eens, dat Rijnlandse model is gematigder, zorgvuldiger en gaat uit van verbinding in een context. Mooier. Maar … hoeveel mooier ik het Rijnlandse model ook vind, ik vraag me toch af of dat niet ook weer een model is, met zijn eigen lelijke kanten die er eens achter wegspringen. Benieuwd waar we dan verontwaardigd over zijn!
Groet, leike
Beste Leike,
Het is mooi wat je zegt over dat vlees. Wat je niet ziet is er niet; zoals Facebook 24 uur een redactie van NOS toegang weigerde omdat er een pagina was geüpload waar het woord ‘porno’ in voorkwam.
Toen ik in de jaren 70 op de sociale academie zat ben ik opgevoed in het marxisme. Ik leerde een scherp oog te ontwikkelen voor het mechanisme en de nadelen van het kapitalisme. Ja, en wat je op die leeftijd leert, leer je nooit meer af (zullen we het overigens ook nog eens over afleren hebben (bewust vergeten…?)).
Hoorde jij ook het bericht over BP? Er is een schikking van 3,3, miljard dollar over de schade die door de oliemaatschappij is veroorzaakt met Deepwater Horizon. BP had volgens de aanklagers onvoldoende oog gehad voor veiligheid en milieu en had zich vooral gefocussed op winst. Ik vind dat laatste verwijt zo geestig: ze richten zich vooral op winst! Dat is toch de essentie van het model? Je snijdt zoveel mogelijk in kosten om zoveel mogelijk geld over te houden voor je aandeelhouders?
Ja, en soms gaat dat helemaal fout, dan heb je zoveel bezuinigd op bijvoorbeeld veiligheid dat je voor 3,3 miljard aan de pan blijft hangen. Ondernemersrisico.
Net als met jouw vrouwen- en paardenvlees zijn dit de bijverschijnselen van een systeem dat zich eenzijdig richt op zoveel mogelijk geld verdienen. Ik volg Jaap Peters op enige afstand die voortdurend pleit voor het Rijnlandse model waarin aandeelhouders net zulke stakeholders zijn als de werknemers, de lokale gemeenschap of het milieu.
Overigens eet ik al jaren af en toe paardenrookvlees, vrouwenvlees niet trouwens, is vaak bespoten.
Groet,
Jaap
Beste Jaap,
Heb je het gehoord? Er bestaat een echt Willy Dobbeplein! Echt waar! In Olst. Ik altijd maar denken dat t de humor van Wim T. was, maar t bestaat echt.
Wat ook echt bestaat, is vrouwenhandel. Vrouwen die daar slachtoffer van zijn, worden op de wallen het meest ingezet tussen 4 en 9 ’s morgens. En daarom sluit Amsterdam de wallen in die tijd. Hoe nobel het streven wellicht ook: geen gelegenheid geven, moeilijker maken om dat wat niet van jou is (die vrouwen) te exploiteren. Maar naar vrouwenvlees blijft vraag en de handelaren vinden ook echt wel weer een ander afzetgebied.
Zoals handelaren ook afzetgebieden hebben gevonden voor paardenvlees, ezelvlees, waterbuffelvlees. Dat hebben ze lang kunnen wegtoveren, maar nu zijn we erachter en de wereld is te klein! Het gaat gewoon om goed vlees, niks mis mee. We worden er niet ziek van. We eten herbeleven gewoon niet. Dus zien we het liever niet. Zoals we sowieso liever niet zien wat vlees echt is: het moordproces, de lillende viezigheid die ook eetbaar is, het bloed. We willen keurig vlees. Of vlees dat niet op vlees lijkt. En we willen het goedkoop. Vind je het gek wat er dan gebeurt wat er gebeurt? Producenten toveren gewoon weg wat we liever niet zien. Kunnen we zonder te gruwelen eten. Doen of er niks aan de hand is.
Mijn zorg is dat dat ook gebeurt met dat vrouwenvlees … Tover de mogelijkheid weg en je ziet het niet meer, maar het is er nog wel. Alleen bedekter dan voorheen. En net als met het Willy Dobbeplantsoen, ga je denken dat het fantasie is. En ben je gedesillusioneerd als het toch anders blijkt te zijn.
Of zie jij het anders?
Groet, Leike
PS: ga jij ook op 30 april gezellig het Koningslied zingen op het Museumplein?
Beste Leike,
Jij zegt iets over media die volop duiken op degene die een fout toegeeft. Zeker; maar het zit misschien nog wel dieper in onze systemen en hoofden. Op je aanrijdingsformulier staat niet alleen dat je na een aanrijding rustig moet blijven, je mag ook vooral niet toegeven dat het jouw fout was. Dat is juridisch niet handig. Met een steeds sterker overwaaiende claimcultuur uit ons culturele voorbeeldland VS, wordt het hier natuurlijk ook vaker regel om je schuld of verantwoordelijkheid glashard te ontkennen: “bewijs het maar!”. Maar ach misschien komt er ook wat uit het oosten overwaaien straks, een huilende CEO die publiekelijk boete doet voor de misstappen die hij maakte.
Ik heb ooit bij een klant, die zijn organisatie en mensen ondernemender wilde, voorgesteld prijzen uit de loven voor mensen die mooie fouten maken. Geef hen publiekelijk een blijk van waardering, het maken van een fout wijst er dikwijls op dat iemand iets heeft geprobeerd dat hij (nog) niet goed in de vingers heeft. Ondernemen gaat met vallen en opstaan.
Als opleider zeg ik het wel eens zo: “Als je hier wat wilt leren moet je niet herhalen wat je al kan, dat kan je al. Je moet dus dingen doen die je nog niet kunt; de kans dat dat in één keer goed gaat is niet groot. Dus als we je dingen zien doen die niet geweldig lukken ben je waarschijnlijk bezig iets te oefenen wat je nog niet goed kan. Mooi! Een fles wijn voor de mooiste uitglijer vandaag!” Dat kan ertoe leiden dat mensen elkaar ook echt aanmoedigen hun grenzen te verleggen…en het is vreselijk leuk.
Nog even je vraag: hoe doen mannen dat in vrouwengroepen? Geen idee, Ik denk van mezelf dat ik het niet zoveel anders doe dan in gemengde groepen, maar of ik mezelf ken? Ik weet wel dat ik in mannengroepen toch vrij snel meedoe met het jongetjesgedoe…en voor even is dat ook best wel leuk.
We zijn natuurlijk allebei voorstander van gemengde teams, diversiteit is sterker dan een monocultuur, maar wat ik me opeens afvraag is of vrouwen in een uitsluitende vrouwenomgeving moeilijker of juist makkelijker fouten toegeven. Ik denk namelijk dat in sommige mannenculturen dat eigenlijk makkelijker is dan in gemengde groepen (maar weet dit helemaal niet zeker hoor!).
Zouden lezers zich eens met dit gesprek willen bemoeien, ik ben wel benieuwd naar meer opvattingen en gedachten.
Groet,
Jaap
Beste Jaap,
Ik ben enorm van sorry-politiek. Zeg nou maar gewoon dat het niet goed gegaan is, dat inzicht voortgeschreden is, dat je er nu anders tegenaan kijkt. Niks mis mee. En ik snap dat je het mooi vindt van de dame van de post. Misschien heb je wel gelijk hoor, dat vrouwen wat sneller toegeven dat ze fout zaten. Maar ik ken ook mannen die dat doen. Ook op dat soort posities.
En ik weet niet of het alleen machismo is dat het zo weinig gebeurt. Wat denk je van de media die gaat zitten zeiken en zeuren, vooraf al een mening heeft en die verpakt in een vraag, op zoek gaat naar de schuld, het mogelijke verwijt en de publieke afstraffing. We leven natuurlijk in een wereld waarin we vinden dat schande aan de paal moet, en dat er bij elk publiek persoon op een hoge functie wel zo’n soort schande te vinden is. Daar staande in blijven, daar is extra moed en wijsheid voor nodig. En als je die wat minder hebt, dan worden kippen ook echt hanen … en dan geven ze ook echt minder toe dan de postmevrouw. Niks kippigs is ons dames vreemd.
Ook in organisaties niet. Als man tussen alleen maar vrouwen sta je op achterstand. Maar als vrouw tussen alleen maar mannen ook. En daar moet je een oplossing voor vinden. Dus word je vent onder de kerels (weg achterstand) of vrouwelijker dan vrouwelijk (buig je nadeel om in een voordeel). En je wordt pas weer jezelf als je met deze twee varianten geworsteld hebt en begrijpt dat ze niets oplossen. Lastig proces. Niet te wijten aan mannen of vrouwen. Eerder aan dat vrouwen de sociale codes van mannen nooit zullen begrijpen en vice versa. Daarom zijn volgens mij gemengde groepen zoveel leuker: daar snap je het allemaal voor een stukje niet, en dat maakt je vriendelijker naar elkaar.
Maar waar ik nu na jouw bericht wel heel nieuwsgierig naar ben: hoe doen mannen dat in vrouwengroepen?
Groet, Leike
Beste Leike,
Misschien is dit laatste wel een opvallend verschil: dat vrouwen gemakkelijk toegeven op de foute weg te zitten waar bij mannen hun machismo dat langer tegenhoudt.
Dat vind ik in de politiek zoiets merkwaardigs. Ooit vond Ed van Thijn het woord ‘sorry-politiek’ uit. Hij vond dat politici soms te gemakkelijk met een excuus wegkwamen en overgingen tot de orde van de dag. Dat snap ik wel, soms zijn fouten zo groot dat je geloofwaardigheid aangetast wordt; dan is opstappen in mijn ogen het best voor de organisatie. Ik heb er altijd wel respect voor als mensen dat doen. Dat was een mooi frame: sorry-politiek, niemand wil daarvan beticht worden.
Ik heb echter het idee dat er wel een merkwaardig ander effect zit aan het voorkomen dat je een sorry-politicus wordt, namelijk het verdoezelen van fouten. Dat wat niet als fout herkend wordt hoeft ook niet verexcuseerd te worden. Mist- en rookgordijnen, afleidngsmanouvres, verschuilen achter anderen en taalkundige lenigheden behoren tot de kerncompetenties van de hedendaagse politicus. En veel managers gedragen zich niet anders.
Van fouten kan je leren, dat is mooi, dan heb je nog wat aan zo’n fout. Maar kan je ook leren van fouten die in het verborgene liggen? Dat lijkt me een stuk moeilijker.
Ik heb het nu over wat ik in de politiek zie, maar eerlijk gezegd zie ik in organisaties hetzelfde. Met veel bravoure wordt met een kick-off een verandering in gang gezet, soms gaat dat vervolgens goed, vaker niet. een ‘kick-down’ (de verandering is succesvol verlopen en we beëindigen het proces met een mooi ritueel) zie je vrijwel nooit. En heb jij wel eens meegemaakt dat de leiding zei: “We zijn er vol enthousiasme mee begonnen, maar eerlijk gezegd valt het enorm tegen, we stoppen ermee en draaien terug wat kan?”.
Daarom vond ik het zo mooi van de postmevrouw. Gewoon toegeven dat het niet gelukt is, beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.
Ondertussen:
En net terwijl we dit schriftelijke gesprek voeren heb ik een opdrachtgever aan de telefoon. Hij had mij gisteren benaderd om een rol te spelen in een conflict in een afdeling: alle medewerkers hadden per brief het vertrouwen in hun leidinggevende opgezegd bij de directie. Nu had hij zelf kort gesproken met de mensen van die afdeling en drong het tot hem door dat het allemaal vrouwen zijn; de leidinggevende is een man. In dat licht gaf hij een vrouw als adviseur toch eigenlijk meer kans op een zinvolle rol. Ik begrijp dat wel: allemaal vrouwen die het vertrouwen in een man opzeggen. Een vrouw komt dan misschien ietsje makkelijker binnen, wint misschien sneller vertrouwen.
Nu hierover verder nadenkend heb ik ook een beetje met die man te doen. Leidinggeven aan een groep uitsluitend vrouwen; dan ben je èn de enige man èn de leidinggevende. Voor je het weet lopen die twee dingen door elkaar.
Ik moet daarbij ook denken aan het verhaal dat Jan van Hooff, de man die alles van diergedrag ons ooit vertelde over kippen. Als je een groep kippen hebt zonder haan ontstaat er een zekere wanorde, veel onderling geharrewar, weinig structuur in de groep. Vaak groeit één van de kippen in de vacature haan. Ik heb zelf gezien bij onze kippen toen onze haan overleed hoe ‘Heleentje’ steeds meer begon te kukelen en op zeker moment zelfs sporen ontwikkelde aan de poten. Sinds enige tijd hebben we weer een haan, Bennie, en Heleentje is weer gewoon een van de dames geworden. Nota bene de meest broedse van het stel. Haan zijn is bij kippen echt een rol…bij mensen ook hè?
Groet,
Jaap
Beste Jaap,
Ja, dat is toeval denk ik. Ik denk dat het er niets mee te maken heeft. En het leuke is, dat kan ik als vrouw zeggen, maar jij als man zou dat weer niet mogen zeggen. Zo ingewikkeld is dat vrouwvraagstuk wel.
Ik ben enorm ambigu als het gaat om het man-vrouwverschillen en vrouwtypische kwaliteiten voor organisaties. Verschil is er, en soms is dat verschil heel erg leuk, soms is het heel ingewikkeld. Ik kan me nog herinneren dat wij in een opdracht zaten waarin we er samen enorm in verstrikt raakten, terwijl wij in onze samenwerking er normaal gesproken helemaal geen last van hebben. De wijze waarop we er beiden machteloos in werden, het allebei niet wilden, maar door context en medespelers wel in terecht kwamen, is denk ik wel het meest ingewikkelde man-vrouwdingetje geweest waar ik ooit in terecht gekomen ben.
En ja, als vrouw kijk ik anders en vrouwen nemen vast andere besluiten en besluiten anders dan mannen. Maar om ons op basis daarvan nou specifieke organisatie- of managementkwaliteiten toe te kennen? De boeken die daarover geschreven worden vind ik echter vaak cliché. Wat een gezeur in het uitvergroten van de godin in mij, mijn vrouwelijk leiderschap, mijn verbindende kracht. Yuk. Heb je wel eens te maken gehad met mijn hormonen? Nou, laat ik je vertellen dat dat een heel andere kant van mijn vrouwelijk leiderschap laat zien.
En vrouwen onder elkaar zijn niet fijn hoor. Een mysterie voor jullie mannen misschien, keiharde kattekoppen naar elkaar. Persoonlijk leidrerschap in een vrouwengroep, daar zouden eens boeken over geschreven moeten worden.
Ik vind het het leukst als mannen en vrouwen samen komen tot mooie dingen, juist omdat ze verschillen en elkaars verschil kunnen benutten. Dan wordt het leuk.
En waarom ik dus denk dat het toeval is dat een vrouw tot deze conclusie komt? Omdat ik denk dat er andere factoren zijn vrouw-zijn een dominantere rol hebben gespeeld. De publieke druk bijvoorbeeld. De politieke aandacht. Het succesvolle verzet van de postbodes. De feitelijke mislukking van de negen distributiecentra waar deze organisatie niet omheen kan, waar wat mee moet gebeuren en wat gebruikt kan worden als argument om wat anders niet te doen. Dat soort dingen.
Nou ja, en misschien heb je ook wel een beetje gelijk. Vrouwen zijn goed in zien dat de boel in scherven is gevallen, die scherven opvegen en daar dan niet moeilijk over doen. Dat is dan misschien weer wel een relevant verschil.
Groet,
Leike
