Ongezond verstand

22 oktober 2013

Beste Jaap,

Tja, dat gezonde verstand van ons. Dat is nu eenmaal niet zo gezond. Het baseert zich op allerlei aannamen die onvoldoende getoetst zijn, maar wel handig bleken in het verleden. Kun je het ons kwalijk nemen dat we erop gingen vertrouwen. Niet toch? Maar we zouden beter moeten weten. Iets met in het verleden behaalde resultaten.

Interessante vraag is volgens mij hoe we voorbij het gezonde verstand kunnen komen. Wanneer moet je erop vertrouwen en wanneer moet je het uitdagen en oprekken door alternatieven te toetsen?

We zijn niet goed in bewust alterneren tussen gezond verstand en even rustig nadenken, alternatieven bedenken en afwegen. Kahneman laat in zijn boek Thinking fast & slow zien hoezeer ons snelle geheugen, wat je volgens mij prima kunt vergelijken met wat jij gezond verstand noemt, snel wint. Het scheelt tijd, is vertrouwd, handig.

En leidt tot de opgeslotenheid in redeneringen en de hardnekkigheden die jij beschrijft.

Wat ik mooi vind aan wat je beschrijft, is dat je kritisch tegendenken nodig hebt om tot de experimenten te komen die jij beschrijft. Je moet achter de aannames van het gezonde verstand zien te komen. Daaraan durven peuteren en de stamina hebben om te toetsen of het anders kan. Tegen de stroom van het gezonde verstand in. Gewoon doen.

Hoezo waarderend onderzoeken? Kritisch! Dingen niet voor waar aannemen. Ter discussie stellen en durven diskwalificeren.

Groet, Leike