Macht en samenwerking

31 maart 2014

Beste Jaap,

Wat heerlijk hè, dat je weer zonder jas naar buiten kunt en dat er beestjes in je mond vliegen als je op de fiets zit? Lente is echt begonnen!

Het mooie weer houdt aan, en ik mag twee dagen voor SIOO in een In de Wind-zeevaartschool aan de slag met het onderwerp macht en beïnvloeding. Twee dagen werken met gemotiveerde en leergierige mensen die met mij een fascinatie voor organisaties en veranderen delen. Altijd leuk.
En helemaal leuk als het over macht gaat, want dat blijft een fascinerend en ingewikkeld onderwerp.
Het is er, maar als je het bespreekbaar maakt, duikt het onder. Wat rest is rationele taal. Je hebt het nodig, maar we vinden het ook een beetje viezig. Want er kleeft van alles aan wat we niet zo hoogstaand vinden.
En dus bedenken we er allemaal eufemismen om te zorgen dat het iets wordt waar je het wel over kunt hebben: invloed, gezag, impact, authenticiteit …
Jij wijdde volgens mij al eens een blogje aan dit fenomeen.

Dit keer neem ik ook maar eens boeken over samenwerking mee naar die twee dagen. Want samenwerking, dat is het nieuwe eufemisme voor macht. Zwart is het nieuwe wit, zeg maar.
Het fenomeen doet zich met name voor in al die nieuwe organisatievormen die aan het ontstaan zijn als ketensamenwerking, allianties en netwerkorganisaties. Op zich al moeilijk pakbare dingen. Want hoe werken ze in vredesnaam? En er is niet één iemand de baas van. Dus wordt gezocht naar hoe de samenwerking te organiseren.
Samenwerking? Ja, vast ook. Maar heel vaak wordt impliciet bedoeld hoe te komen tot nieuwe machtsverhoudingen. Het gaat immers over wie waarover wat te zeggen heeft? Wie krijgt invloed? Wie krijgt middelen? Da’s andere koek dan samenwerking.
Ik denk dat één van de redenen dat samenwerking in dat soort nieuwe verbanden zo lastig te organiseren is, te maken heeft met dat macht geen expliciet onderwerp van gesprek mag zijn. Terwijl het er in de wandelgangen over gonst! Want je huidige macht is gevat in de huidige organisaties, en krijgt vorm langs de uitgekristalliseerde lijnen van wat er al is. En dat geef je niet zomaar op, maar wil je wel graag benutten om positie te verwerven. Dus onder al die samenwerkingsissues golft de macht mee.

Wat mij betreft worden het boeiende dagen. Ik ben benieuwd!

Groet, Leike