Ik hou mijn adem in

16 november 2016

Beste Jaap,

Trump is gekozen als president van de Verenigde Staten. Ik heb tot het eind toe niet geloofd dat dat echt zou gebeuren. Heb heel lang gedacht dat de man die de opwarming van de aarde een hoax noemt, zelf de hoax was. Niet dus. Hij is het echt geworden. En dus kijk ik, met de wereld, naar wat er gebeurt. Hou nog net niet mijn adem in.
Al die grote woorden en stoere taal. Hoe houdbaar is dat? De beurs doet het er in ieder geval goed op. Die steeg vrij snel na de verkiezingen. De sector die goed is in windhandel ademt de gebakken lucht van Trump met graagte in.

Trump is natuurlijk een heel handige ondernemer. Die vaardigheid zet hij ook nu in: hij herverkoop het product Amerika aan de Amerikanen. Hij blaast het nieuw leven in: ‘Let’s make America great again’. ‘Met vernieuwde formule’, ‘nu nog beter’. En het verkoopt. Helemaal in lijn met hoe mensen zich laten leiden door reclame. Ze ‘kopen’ een life style, een verhaal, een belofte. Blijkbaar heeft Trump dat in de aanbieding en weet hij het goed te verkopen. Eindelijk spierballentaal. Eindelijk geen moeilijk gedoe en problemen, geen oog voor onzekerheden en zwakte. Eindelijk weer iemand die de American dream belooft!

Ik koop daar voorlopig nog niets voor. Beide, de verhalen van Trump en die beurshandel, bevinden zich in de wereld van de emotie, niet die van de daad. Het is Trumps meest vertrouwde wereld: de wereld waar je geld verdient met geld; waar emoties en imago je succesvol maken. Trump leeft in die wereld, waar stoere verhalen en uiterlijk vertoon je bewijs voor succes zijn, niet het effect van je daden. Maar het is ook de wereld waar gewone mensen geen toegang toe hebben. Sterker nog, het zijn de gewone mensen met hun gewone salarissen die er in deze wereld niet toe doen. Niet succesvol en stylish genoeg.
Maar in die wereld vergeet je heel makkelijk dat er voor iedere succesvolle ondernemer een veelheid aan ondernemers is die het geprobeerd heeft maar niet succesvol was. Voor ieder mens die zijn American dream heeft kunnen bouwen, tallozen die daarin mislukt zijn.

Trump gaat successen organiseren, dat gaat hem lukken. Er worden mensen beter van zijn beleid. Maar ik ben bang dat ook heel veel mensen er slechter van worden. Trump zal zeggen dat dat hun eigen schuld is, dat ze hun eigen broek niet op kunnen houden, dat ze geen eigen verantwoordelijkheid nemen. Dat kun je makkelijk zeggen als je leeft in een bubbel van succes.
Voor hem is het makkelijk om te roepen dat hij zo snel mogelijk van het verdrag van Parijs af wil. Makkelijk om te zeggen dat hij het principe van de NAVO – als een van ons wordt aangevallen dan is dat een aanval op allen – niet vanzelfsprekend vindt. In zijn wereld heb je die niet nodig. En in de wereld waar dat wel nodig is, gelooft hij niet.

Ik denk dat hij successen gaat bereiken, maar vooral ook zorgvuldig gebouwde vangnetten voor klimaat, vrede en welzijn stuk gaat maken. Die zijn in zijn succesvolle wereld immers niet nodig. Heb je niks aan.
Ik hoop ik op de stevigheid van die vangnetten. Nationaal en internationaal. Als de tegenkracht van wat we al gebouwd hebben maar groot genoeg is, dan moet het toch lukken om Trump niet blind zijn gang te laten gaan? De eerste tekenen worden al zichtbaar. California wil zich afscheiden en China (!) spreekt Trump streng toe over zijn klimaathouding.

Hoaxes blijken vaak redelijk onschuldig en niet in staat om echt heel veel schade aan te richten. Daar hoop ik dan maar op.

Groet, Leike