Zachte heelmeesters op de spoedeisende hulp

23 oktober 2020


Beste Leike,
 
Vandaag, 23 oktober, meer dan 10.000 nieuwe coronagevallen erbij. De tweede golf is volgens Ernst Kuipers een tsunami: het begint langzaam, maar zwelt onheilspellend aan tot verschrikkelijke hoogten.
Het kabinet verklaart dat dit zorgelijk is, maar dat we nog even wachten tot 14 dagen na de vorige maatregelen omdat we anders niet goed kunnen reageren op de meetbare effecten daarvan.
Zijn ze nu helemaal van de pot gerukt?
 
Rutte vertelde in het voorjaar dat hij voor 100% besluiten moest nemen met 50% van de informatie. Hij gebruikte het beeld dat hij voer zonder goede navigatie. Dat is natuurlijk allemaal waar, al is 50% waarschijnlijk een grote overschatting van zijn overzicht. Het is niet anders, we weten niet alles, we weten lang niet alles. Daar moeten we het mee doen.
Maar wat er nu gebeurt is 0% van de besluiten nemen omdat we nog niet 100% van de effecten van de maatregelen kunnen zien. Ik begrijp steeds beter dat hij het woord ‘intelligent’ niet meer gebruikt.
Maar wat weten we wel? We weten wel dat we deze zomer de teugel teveel hebben laten vieren. We weten wel dat alle maatregelen dit najaar lang telkens niet opleverden wat beoogd werd. We weten wel dat veel critici vinden dat de inzet van het kabinet op een R van 0,9 een te voorzichtige doelstelling is. We weten wel dat er nog geen enkele serieuze aanwijzing is dat Nederlanders hun gedrag echt aanzienlijk veranderden deze weken.
 
Het voorzorgsprincipe wil dat -bij een gebrek aan wetenschappelijke consensus over mogelijke effecten of resultaten- voor zekerheid wordt gekozen voor een maatregel die de risico’s zoveel mogelijk indammen. Dus als je bij grote risico’s niet zeker weet wat werkt, kies je liever een te krachtige dan een te zwakke interventie. Liever een grote sloophamer dan opnieuw hamertje tik.
 
En dat is het probleem met dit kabinet. Of het nu om het klimaat gaat (en de tergend trage ambitieloze besluitvorming over het Urgendavonnis), of om de stikstof (en de tergend trage besluitvorming n.a.v. de uitspraak van de bestuursrechter), of om Corona nu, het kabinet probeert het tij te keren met plakband en paperclips. Met maatregelen die niemand pijn mogen doen, met halfhartige poldercompromissen en draagvlakzoekende kletsverhalen. Een gezelschap voorzichtige en zachte heelmeesters bij de spoedeisende hulp.
 
Ik merk dat ik me stoor aan mensen die het beter menen te weten dan het kabinet en die zonder mondkapje in de supermarkt menen dat zij de risico’s zelf beter kunnen inschatten. Dat vind ik hoogmoedig. Maar eerlijk gezegd belaagt een dergelijke hoogmoed mij nu ook. Maar dan de andere kant op. Ik heb de neiging volledig in zelfquarantaine te gaan omdat ik het vertrouwen in het leiderschap enorm aan het verliezen ben.
Ben ik nu gek?
 
 
Groet,
Jaap

Reageer

5 reacties op “Zachte heelmeesters op de spoedeisende hulp

  1. Joke Vriesema (23 oktober 2020)

    Mij uit het hart gegrepen Jaap, helemaal mee eens! Jij bent niet gek. Geen “intelligent” beleid.
    Ik ga ook zelf in lockdown nu.


  2. Frans van der Storm (23 oktober 2020)

    Beste Jaap, bij je vorige blogpost reageerde ik dat – bij mijn weten – jullie de eersten zijn die vanuit het perspectief van ons vakgebied organisatiekunde hun visie geven op leiding geven aan de bestrijding van de pandemie.
    Was díe blog nog vooral rationeel, de emotie van je overwegingen vandaag herken ik helemaal en de tranen schieten me zowat in de ogen.
    Hoe komen we van dat gevoel van machteloosheid af, hoe kunnen we “zien dat het fout loopt” productief maken, hoe kunnen we organisaties helpen om nu én straks zich goed aan te passen aan nieuwe omgangs- en werkvormen?
    En, hoe kunnen we de beroepsgroep mobiliseren waar toch ook zoveel denkkracht en kwaliteit zit (of is de Ooa al bezig?)


    1. Jaap van ’t hek (24 oktober 2020)

      hi Frans,
      Gisteren stond in de NRC een stuk van de socioloog Mark van Ostaijen met het pleidooi om meer gedragswetenschappers te betrekken bij het beleid. Daar zou ik me graag bij aansluiten. Een deel van onze collega’s zie ik als nog iets meer gespecialiseerde gedragskundigen, met een focus op hoe verandering verloopt en hoe je daar leiding aan kunt geven. Niet alleen theorie en academisch onderzoek, maar ook ervaring en reflectie daarop.


  3. Anneliek van der Heijden (24 oktober 2020)

    Die vraag “Ben ik nu gek?”hoor ik mezelf nog net niet dagelijks zeggen wanneer ik overvallen wordt door de velen meningen van mensdn die zichzelf expert, influencer, alles-weter or so ever noemen. De zin Ben ik nu gek? is ook de titel van een boek wat gaat over het narcistisch machtsspel waarin je terecht kunt komen en wat je laat geloven (helaas) Ik ben gek. Dank voor je column!


  4. Piet Schneider (25 oktober 2020)

    Je hebt helemaal gelijk Jaap.


Organisatievragen