Wat is echt?

17 maart 2014

Beste Jaap,

En toen bleek dat mooie filmpje van jou reclame.

Ik ben het met je eens dat het interessant is om van tijd tot tijd met elkaar uit patronen te breken en ongemakkelijke en onbeholpen dingen te doen. Om uit te proberen en daarvan te leren. Zijn wij veranderaars ook dol op, maar het is zo moeilijk en het lukt maar zelden. En volgens mij is één van de redenen precies datgene waarom het filmpje zo teleurstelt: de uitnodiging om dat te doen blijkt niet echt.

De mensen in het filmpje spelen dat ze onbeholpen en ongemakkelijk zijn. Het is niet voor het echie. Het zijn acteurs die de consequentie van wat er gebeurt naast zich neer kunnen leggen. Zij hebben geen ‘skin in the game’. Er zitten geen consequenties voor hen aan vast.

En is dat niet heel vaak bij wat we zien? Of bij wat we zelf zeggen en doen?

Ik merk dat ik echt de weg kwijt kan raken in alle communicatielagen waarin intenties en bedoelingen meer bedoeld zijn voor de ander dan voor de spreker zelf. Die iets over de bühne moeten brengen waardoor mensen geïnvolveerd raken, maar die niet noodzakelijkerwijs betekenen dat de brenger van de boodschap ook geïnvolveerd is. Wat is nog echt?

Neem nou de politiek. Interviews, debatten, reacties; alles is vooraf besproken en ingestudeerd. De toon van de boodschap moet zo zijn dat het de kiezer bereikt. Wat ik zie en hoor is een wel-georkestreerd optreden, met de bedoeling om mij te beïnvloeden.

Dus doen politieke partijen nu stevige uitspraken over wat ze allemaal gaan doen, en met wie ze wel en niet willen regeren. Omdat ze mij als kiezer willen. Niet omdat ze zich per se gaan houden aan wat ze zeggen. Vind je het gek dat kiezers daarna teleurgesteld raken als tijdens de onderhandeling water bij de wijn gedaan wordt, omdat samenwerken nu eenmaal geven en nemen is?

Of neem aandelen. Rare dingen die vaak de waarde van gebakken lucht vertegenwoordigen, in plaats van de meerwaarde die ontstaan is tijdens een productieproces. De waarde van aandelen moet het hebben van een goed verhaal. Van iets waar ik in kan geloven. Daarmee zijn aandelen risicovol. Maar er verdwijnt wel echt geld, als het verhaal implodeert. Vind je het gek, dat mensen daar kwaad van worden?

En dan heb ik het nog niet over al die situaties waarin ik er als kijker/lezer zelf al vanuit ga dat het wel niet zal zijn wat ik zie of hoor. Of het nou gaat over Strauss-Kahn, Badr Hari, de moord op Els Borst, de plannen van het kabinet, de duurzame voornemens van mijn energiemaatschappij, of de laatste fitty rond iets wat Wilders gezegd heeft. Als kijker/lezer probeer ik het te begrijpen, niet alleen door het te lezen, maar door het te interpreteren in termen van de bedoelingen van de ander.

En dat zie ik ook in organisatieverandering. Hoe vaak maken we het mooier, omdat we willen dat mensen geïnspireerd en geïnvolveerd raken en mee willen doen? En hoe vaak lijkt zo’n verandering niet op een politieke onderhandeling: beetje rommelig en er komt niet uit wat je belooft. De cynische opmerkingen over dat iets al lang besloten is, en dat het dus schijn is dat je mee mag praten? Dat zijn mensen die al vanzelfsprekend ervan uitgaan dat er een wereld achter de getoonde wereld is. En vaak terecht, want die wereld is er.

Zou jij je dan kwetsbaar, onbeholpen en ongemakkelijk opstellen? Nee dus. Je kijkt wel uit. Straks ben je de enige, want de andere kant heeft je gewoon een mooi filmpje laten zien …

Groet,

Leike

PS: ik geloof dat de Zweden waardoor je in een van je vorige blogjes geïnspireerd geraakt was, niet langer iconisch zijn. Ze ‘hebben het allemaal’, zeggen ze nu …