Nieuws of hypes?

25 november 2015

Beste Leike,

Ik schrijf dit anderhalve week na de aanslagen in Parijs. Het nieuws werd een week lang gedomineerd met analyses van het terrorisme, wat er precies van minuut tot minuut gebeurde in Parijs, hoe de stad het leed verwerkt, hoe we om zouden moeten gaan met onze angst en nog heel veel meer. Een van de aanslagplegers is vermoedelijk gevlucht naar Brussel. Sinds een dag of vier is daar nu alarmfase 4 van kracht: een concrete dreiging. Brussel is vrijwel stilgelegd; geen metro, geen school, geen drukte. Het domineert het nieuws deze week.
Ondertussen wordt een belangrijke milieutop, ook weer in Parijs, voorbereid. Een wandeling naar Parijs van milieuactivisten kreeg onder druk van de terrorismedreiging nauwelijks aandacht in de pers. PvdA en GroenLinks komen vandaag met een plan om het milieu wettelijk te verankeren; het krijgt niet veel aandacht. Hoogleraren schrijven met z’n veertigen een stuk in de krant om kolencentrales te sluiten; hier en daar een berichtje in de marge.
Het lijkt wel alsof onze pers maar één ding tegelijk aan kan. Vorige maand was het de stroom vluchtelingen en nu is het het terrorisme. Eén onderwerp en daar dan een hele krant mee vullen, of het hele radio-1-journaal. Al het andere wordt naar de achtergrond geschoven:
De oorlog in het Midden-Oosten, de spanningen in Oekraïne, een nieuwe ebola-uitbraak in Liberia, de Griekse economie, de toekomst van de eerste kamer…. Je moet erg zoeken als je wilt weten hoe het daarmee verder gaat.
De Belgische auteur Geert van Istendael (?) heeft eens over Nederland gezegd dat wij het land van de overeenstemming zijn. Belgen zijn het volgens hem evenzeer onderling oneens als wij, maar zij voeren het debat en zijn er niet op gericht om het persé eens te worden. Wij Nederlanders wel; het lijkt erop dat ons polderen ons heeft geleerd om het steeds over alles eens te worden. Zo beleefden de Nederlanders de jaren zestig en zeventig veel intensiever dan de Belgen omdat we ongeveer collectief into Marx, Indiase goeroes en ‘make love not war’ waren. En daarna schoten we volgens Istendael met z’n allen weer een andere kant op rond het fenomeen Fortuijn. Pim bestreed onze ‘politieke correctheid’ in hoe we (ongeveer allemaal) over immigranten spraken en tien jaar later spraken we hier (allemaal) weer anders over. En niet alleen daarover. Zo schoof ons hele politieke landschap van links naar rechts; niet alleen de kiezers, maar ook de standpunten van de partijen.
Zou het dus zo zijn dat we als Nederlanders een diepe behoefte hebben om het ook eens te zijn over wat het nieuws van vandaag is? En dat we dus maar een onderwerp tegelijk willen lezen, horen en zien?
Ik merk dat ik het zelf wel armoe vind als het hele nieuws maar over een ding tegelijk gaat; het versmalt de wereld tot een issue, een hype.
….terwijl Ondertussen al die andere dingen gewoon ook gebeuren…

groet, Jaap