Efficiencydruk

Beste Jaap,

 

Ik denk dat proeftuintjes hier niet werken. We beplanten al heel lang proeftuintjes met participatie-initiatieven en anders-organiseer-uitprobeersels. Dat levert maar zelden succes op. 

 

Ik vind het nog niet zo gek om het hele systeem een flinke duw te geven en meteen ook de oplossing niet mee te geven, zodat het wel echt anders moet. De kans dat een proeftuintje in grote, complexe, lang bestaande, robuuste contexten tot grote veranderingen gaat leiden, is klein. Als er al bloemetjes gaan bloeien, dan zijn die binnen de kortste keren door het wortelnet van het grotere geheel verstikt.

 

Wat ik wel verschrikkelijk stom vind, is dat in de veranderingen die jij beschrijft de ‘duw’ gepaard gaat met die enorme bezuinigingen. Met Taleb deel ik dat er redundantie nodig is om dingen uit te proberen zonder al te grote risico’s. En dat kan ineens niet. Maar efficiënt iets nieuws proberen kan niet. Als je niet mag proberen, fouten mag maken, met extra capaciteit of geld verschillende varianten van organiseren kunt onderzoeken, dan gaat het fout. Waarom? Omdat er meestal door de efficiencydruk gekozen wordt voor oplossingen van vroeger: die kennen we, we weten hoe ze werken, en vroeger droegen ze bij aan succes. En dus doen we het weer. En zo bouwen we kwetsbare, fragiele organisaties; organisaties die te weinig in staat zijn om (onverwachte) veranderingen uit hun omgeving op te vangen.

 

Veranderkundig zou ik dus zeggen dat flink ingrijpen in het hele systeem verstandig is, maar dat je dan wel de middelen en de tijd mee moet geven om dat goed te doen.

 

En of het tot windhandel leidt? Ik vrees dat het tot scheefgroei leidt: tekorten bij gemeenten met alle gevolgen van dien, maar een rijksoverheid die buiten schot blijft. Ik  begreep dat Opstelten vandaag pleitte voor een lean en mean ministerie van Justitie, maar dat Justitie daar wel in acht tot tien jaar naar toe mag groeien (op advies van de Galan Groep). Goeie strategie, maar blijkbaar vooral voorbehouden aan overheidsorganisaties die dicht bij ministers zitten.

 

Groet, Leike