Hou op!
25 juni 2017
Beste Alexander, Emiel, Gert-Jan, Jesse, Lodewijk, Mark en Sybrand,
Jongens, jongens, jongens, jongens, wat een toneelstukje voeren jullie toch op! Hou daar eens mee op! Ik ben het in ieder geval behoorlijk beu. Zo beu dat ik deze keer geen brief aan mijn collega Jaap schrijf over jullie, maar me gewoon even tot jullie richt.
Natuurlijk, ik heb geen klap verstand van politiek en het zal ongetwijfeld echt beremoeilijk zijn om eruit te komen, maar hallo! Daar hebben we jullie juist voor gekozen. Als het makkelijk was dan hadden we het met zijn 17 miljoen wel zelf gedaan!
Even hoe ik het zie: ik kies (een van) jullie om voor mij zaken op te lossen die we met 17 miljoen mensen niet geregeld krijgen. Dat zijn ingewikkelde zaken die zich niet zomaar op laten lossen. Heel fijn dat we jullie hebben, dat jullie bereid zijn om daar weloverwogen knopen over door te hakken. Dat dat betekent dat niet iedereen zijn zin krijgt, dat snap ik heel erg.
Ik was best onder de indruk van hoe jullie al tijdens de verkiezingen voorschotjes namen op dat water dat bij de wijn zou moeten. Dat jullie probeerden te laten zien dat een verkiezingsbelofte iets anders is dan een coalitiebelofte. Ik vond het juist door die realiteitszin en dat gebrek aan hypen en hyperen mooie verkiezingen. Maar nu lijkt die realiteitszin helemaal weg. Allemaal willen jullie je zin, allemaal willen jullie tegen de kiezer kunnen zeggen dat jullie voor jullie standpunten en issues zijn blijven staan.
Ik zit erop te wachten, op die water bij de wijn, maar jullie doen het niet. Is een vorm van verkiezingsbelofte breken, hé? Hebben jullie dat door?
In deze fase van onderhandelen lijken jullie je eigen boodschap aan ons weer vergeten te zijn. Bang als jullie lijken te zijn voor de burger die gaat roepen dat hij teleurgesteld is, omdat jullie niet doen wat jullie gezegd hebben dat je zou doen. Bang dat dat stemmen gaat kosten. Maar die verkiezingen zijn er voorlopig niet en je kunt er geen voorschotje op nemen. En ingewikkelde keuzes maken is precies jullie rol! Dat weten jullie best wel. Dus hup!
Natuurlijk zijn er echte breekpunten. Issues die zo politiek zijn dat je er echt niet uitkomt. Ik snap heus wel dat vluchtelingen/migranten- en medisch-ethische kwesties niet zomaar in een akkoordje kunnen. Dat je niet meteen een bruggetje weet te vinden. Of dat Alexander en Gert-Jan er niet meteen uitkomen.
Maar goed, we vragen jullie ook niet om het alleen op te lossen! En het hoeft ook niet nu meteen! Je hebt straks 150 kamerleden die je daarbij kunnen helpen. In mijn vak regel je bij ingewikkelde vraagstukken nooit alles op inhoud. Bij lastige zaken regel je op proces: hoe gaan we dat traject om daaruit te komen met elkaar in?
Ik snap het dan ook niet. Je kunt er toch een vrije kwestie van maken? Waarin je het debat in de kamer bepalend laat zijn?
En als we het toch over die issues hebben. Jullie doen of je een probleem aan het oplossen bent, maar je hebt het hier over principes en idealen. Die vragen om oplossingen die er nog niet zijn, soms met partijen met wie je nog niet gesproken hebt. Het zijn zaken die de wereld van de werkelijke oplossing nog niet binnengeknutseld zijn en dat voorlopig ook nog niet zullen worden omdat ze te complex zijn om rechtstreeks van ideaal naar actie te brengen. Ook hier kunnen jullie leren van mensen in mijn vak. Idealen breng je stapje voor stapje dichter bij. Je realiseert ze niet door in een kamertje te proberen of je qua idealen op een lijn kunt komen. Want zelfs als dat zou lukken, dan komen jullie in de echte wereld al die strijdige zaken gewoon weer tegen. Die zijn namelijk niet verdwenen toen jullie bij de thee tot een gezamenlijke visie kwamen.
Nog een reden om gewoon een procesafspraak te maken over hoe je hierin samen op gaat trekken.
En als ik het dan over optrekken heb. Willen jullie ook ophouden met te doen alsof je part nog deel hebt aan wat er nu gebeurt, of er part nog deel aan wilt hebben? Je kunt jezelf niet van deze foto verwijderen. Je doet namelijk mee aan wat er nu gebeurt, ook als je niet meedoet.
Dus Sybrand, je kunt niet tegen de pers zeggen ‘Het duurt al veel te lang.’ Je was er zelf bij!
En Lodewijk, kun je mij uitleggen waarom jouw 9 zetels minder waard zijn omdat jullie zoveel zetels verloren hebben? Met die negen zetels hebben heel veel mensen op je gestemd die vinden dat je er wat mee moet. Dat koketteren met je verlies is het grof negeren van de kiezer. Laat dat!
Oh, en Jesse, een beweging voelt lekker, maar met een beweging los je de moeilijke dingen niet op. Die moet je oplossen waar het schuurt, niet waar je bewonderd wordt.
Wat mij betreft, ga aan de slag! Idealen krijg je niet tot praktijk door eindeloos standpunten uit te kauwen en te proberen om binnen te halen wat je binnen wilt halen. Ik schreef met mijn collega Jaap een boekje over hoe je lastige veranderingen echt werkend krijg. Ik ben niet van eigen waar aanprijzen, maar in dit geval: ik zou het eens lezen als ik jullie was.
Hartelijke groet,
Leike