Overtuigd

17 december 2017

Beste Leike,

Of ik een groep bestuurders wilde lesgeven in “Energie overdragen en profilering”.

Want dat was nodig dachten zij om hun directies en middenkader in hun eigen organisatie meer in beweging te laten komen. Er werd mij een beeld geschetst van een snel veranderende buitenwereld terwijl de professionals en hun leidinggevenden behoorlijk tevreden waren met hun operationele resultaten.

En nu zou het zo fijn zijn als ik met ‘dynamiek en enthousiasme’ hen zou kunnen leren anderen op te peppen. Jij kent dat ook hè, dat soort vragen?

Op het moment dat zo’n vraag gesteld wordt denk je in een splitsecond: ‘Dus dat is waarschijnlijk niet de oplossing. Want dat hebben ze vermoedelijk al heel erg geprobeerd.’

Je ziet het zo voor je. De bestuurder ergert zich aan de traagheid van anderen, zelf is hij in zijn denken en visie al veel verder. Hij probeert gloedvol op zijn mensen in te praten, vertoont zich op zeepkisten, maakt een dagelijkse passieblog of –vlog en probeert anderen zo hard te overtuigen dat hij zelf het meest overtuigd raakt. En de wanhoop over de traagheid van de ondoordringbare leemlaag neemt alleen maar toe.

Ik dacht: ‘Misschien is die behoefte aan meer gas geven eerder een belemmerende overtuiging dan een deel van de oplossing.’ Het leek me goed dat met ze uit te zoeken.

Dus ik een dagje met die bestuurders. In gesprek over hun eigen veranderingen en hoe lastig dat vaak gaat. Ook als je graag wilt. Met natuurlijk de vraag of zij denken dat dat bij anderen anders zou zijn. Vooral oog krijgen voor hoe ingewikkeld sturen van een verandering is en hoe makkelijk het soms gaat als je ruimte biedt, vragen stelt, verantwoordelijkheden bij anderen laat of legt. Je kon de ontspanning bijna voelen. In mijn perceptie werden ze zelfs ter plekke leukere mensen… Het was alsof ze hun overtuiging dat de energie van hen moest komen, loslieten.

Zeilers weten dat een overtuigd schip een schip is dat te veel zeil voert. Met een overdaad aan zeil wordt een schip kwetsbaar bij rukwinden of gaat soms zo schuin dat het snelheid kost en te grote roerdruk en energieverlies oplevert. Te veel tuig, te veel energie dus.

Dat idee dat we meer gas moeten geven, meer energie, meer motivatie, meer passie, meer overtuigde kracht en macht; dat maak ik toch wel heel vaak mee.

Is deze overtuiging niet gelijk aan die van het overtuigde schip? Kwetsbaar en met energieverlies? Jagen we elkaar niet te veel op?

Nederland heeft vrijwel de hoogste arbeidsproductiviteit ter wereld. We werken niet zoveel betaalde uren, maar per uur doen we heel veel. Daar komen dan nog onbetaalde participatie-uren bij: mantelzorg, vrijwilligerswerk, huishouden, de participatiesamenleving. Plus al die uren die mensen maken omdat we zelf moeten kiezen voor een energieleverancier, een zorgverzekeraar, een telecomprovider, een bank.

Het is ook goed om ze in de gaten te houden, want als je nietsvermoedend bijvoorbeeld een bankrekening aanhoudt, kan het zomaar zijn dat je eigen bank andere –veel aantrekkelijker- formules aanbiedt om nieuwe klanten te lokken. Shoppen loont meer dan klantentrouw. De kans dat je verkeerd hebt gekozen kan knagen.

En zo raken we langzamerhand overspannen. Met een stijging van burn-outgevallen en een stijging van het beroep op de GGZ. Met veel gescheld en angstbijterij op social media. Met veel mensen die zich opgejaagd voelen, het tempo en de ingewikkeldheid niet meer kunnen bijbenen. Klem zitten.

Dat overtuigen van anderen, dat mag van mij wel wat minder. Kun je zelf als bestuurder ook even minder opgetuigd aan de slag.

Worden ze een stuk leuker van, die bestuurders. En effectiever.

Groet, Jaap